,,Lean'' წარმოება
Lean წარმოება არის ოპერაციული სტრატეგია, რომელიც საშუალებას გვაძლევს შევცვალოთ ხვალინდელი დღე უკეთესობისკენ. კიდევ ერთი გავრცელებული განმარტება, რომელიც ჩვეულებრივ გვესმის, ის არის, რომ Lean არის ნარჩენების აღმოფხვრა. დღეები, როდესაც ჩვენ მაღაზიებში დიდი რაოდენობით ინვენტარს ვატარებთ და პროდუქციის მომხმარებლამდე მიტანას თვეები სჭირდება, ახლა აღარ არსებობს.
30 წლის წინ ყველგან იყო მონოპოლიები და მსხვილმა კომპანიებმა ისარგებლეს უპირატესობებით,პროდუქტის გასაყიდი ფასის დასადგენად არსებულ თვითღირებულებას დაამატეს საუკეთესო მოგება. თუ მომხმარებელს სურდა პროდუქტის ყიდვა, ამხელა ფასი უნდა გადაეხადა. ასეთი კომპანიები დღესდღეობით იშვიათად არსებობენ და მათ ბაზარზე უზარმაზარი კონკურენცია ანაცვლებს. დღესდღეობით მომხმარებელი ითხოვს უფრო მეტ ფუნქციებს და ესთეტიკურ მახასიათებლებს, პროდუქციის უკეთეს ხარისხს, უფრო სწრაფ ხელმისაწვდომობას და მსოფლიო კლასის გაყიდვების მომსახურებას.
"არც ერთი პროცესი არ შეიძლება გამოცხადდეს სრულყოფილად, ამიტომ ყოველთვის არსებობს გაუმჯობესების ადგილი."
Lean კონცეფცია არის ერთ-ერთი საუკეთესო ეფექტური გზა მწარმოებელი კომპანიებისთვის, რომ გახდნენ უფრო პროდუქტიულები, შეამცირონ შიდა ნარჩენები და გააუმჯობესონ პროცესის ეფექტურობა. ნარჩენების მინიმიზაციისას Lean კონცეფცია იაპონიაში თითქმის სამოცი წელია დანერგილია,მიუხედავად იმისა, რომ Lean წარმოება იძლევა მნიშვნელოვან შედეგებს, ეს არ არის სწრაფი გამოსწორების პროგრამა. Lean Manufacturing-მა მიიპყრო მრავალი მწარმოებელი კომპანიის ყურადღება, Lean-ის დანერგვა მსოფლიოში გავრცელებულია,მისი ცოდნისა და გამოცდილების ბაზა კი სწრაფად ფართოვდება. 100%-ით შეცვლა არ არის საჭირო, ასევე არ იქნება 100%-ით სწრორი იმის თქმა, რომ Lean და ექვსი სიგმა გადაჭრის მსოფლიოს ყველა ამჟამინდელ პრობლემას ან ბოლოდროინდელ გლობალურ ეკონომიკურ კრიზისს, მაგრამ მან ნათლად აჩვენა, რომ ორგანიზაციებს უნდა ქონდეთ სურვილი შეცვალონ და გაუმჯობესდნენ, თუ ისინი იმედოვნებენ, რომ აყვავდებიან.
Lean Manufacturing ხელს უწყობს არადამატებული ღირებულების აქტივობების ამოღებას, რაც შეადგენს 95%-ს. კიდევ ერთი გავრცელებული განმარტება არის ის, რომ Lean არის ნარჩენების აღმოფხვრა. წარმოების ყველა პროცესი კლასიფიცირდება როგორც დამატებული ღირებულების ან დამატებული ღირებულების გარეშე.
დამატებითი ღირებულება (რომელიც შეადგენს 5%) არის ის, რისთვისაც მომხმარებელი მზად არის გადაიხადოს და რომელიც გადააქცევს ნედლეულს საბოლოო პროდუქტამდე, ხოლო არადამატებული ღირებულების (რომელიც შეადგენს 95%) არის ის, რაც უმეტესად აუცილებელია, ჭირდება დრო და რესურსები, მაგრამ სანაცვლოდ არ დაამატებს რაიმე ღირებულებას საბოლოო,მაგალითად, მასალის გადატანა ერთი ადგილიდან მეორეზე,ნედლეულის შენახვა ან დამუშავების პროცესში მყოფი მასალა, შემომავალი ან დამუშავების პროცესში ან საბოლოო შემოწმება და ა.შ.
საწარმოო გარემოში ნაპოვნი ტიპიური ნარჩენები საკმაოდ მსგავსია, თუმცა პროდუქტები შეიძლება განსხვავდებოდეს თითოეულ ქარხანაში. ზოგიერთი შეფასებით, აქტივობების დაახლოებით 95% არ ამატებს საერთო ღირებულებას საბოლოო პროდუქტს,Lean წარმოების განხორციელება გულისხმობს არადამატებული ღირებულების პროცესების მაქსიმალურ გამარტივებას.
როგორ შეცვალა ტოიოტამ წარმოების გზა
ტოიოტა მსოფლიოში ცნობილია საუკეთესო მანქანების დამზადებით. ის ამას ისე კარგად აკეთებს, რომ გახდა პირველი კომპანია, რომელიც წელიწადში 15 მილიონზე მეტ მანქანას აწარმოებს. მისი წარმატება ღრმად არის ფესვგადგმული სისტემაში, რომელიც ახლა ცნობილია როგორც "lean წარმოება".
მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, იაპონია ღრმა ეკონომიკურ კრიზისში იყო. ტოიოტამ შეძლო 8 მომაკვდინებელი ნარჩენების აღმოფხვრა Ford-ის სისტემაში, მცირე რაოდენობის ნაწილების წარმოებაში გამოსაყენებლად და საჭიროების შემთხვევაში, საშუალებას აძლევს კომპანიას იმუშაოს ძალიან მჭიდრო ბიუჯეტით.Taiichi Ohno-მ შექმნა კანბანის სისტემა, რომელიც არის ნიშანზე დაფუძნებული დაგეგმვის სისტემა.
Taiichi Ohno-მ და Kiichiro Toyoda-მ დაადგინეს, რომ მსოფლიოს წამყვანი ავტომობილების კომპანიები ჯერ კიდევ ადრეული წარმოების ტექნიკას იყენებდნენ. ისინი მუშაობდნენ სრული მასშტაბით, რათა მიეღოთ მაქსიმალური ეფექტურობა.ოჰნოს სჯეროდა, რომ ეს არ წაახალისებს სამუშაო ძალებს ან მანქანებს, რათა შეეწყვიტათ შეცდომების დაშვება,ასე რომ, მან ყველა სადგურზე ერთი კაბელი შეინარჩუნა, რომელიც ნებისმიერ მუშაკს შეეძლო გააჩეროს, თუ რაიმე პრობლემას აღმოაჩენს. შემდეგ გუნდი იმუშავებს საკითხის განსაზღვრაზე და დარწმუნდება, რომ მომავალში არ განმეორდება.
რით განსხვავდება Lean Manufacturing ტრადიციული წარმოებისგან?
დღეს მომხმარებლები ითხოვენ პროდუქტის უკეთეს ხარისხს, სწრაფ მიწოდებას და დაბალ ხარჯებს, როგორც არასდროს. კომპანიების მუშაობის ტრადიციული მეთოდები უბრალოდ აღარ მუშაობს. დიდი რაოდენობით ინვენტარის შენახვისა და მომხმარებელთათვის სასურველი პროდუქტის რამდენიმე დღეში მიწოდების დღეები დიდი ხანია გავიდა. Lean წარმოება წარმოიშვა, როგორც ტრადიციული მასობრივი წარმოების ერთ-ერთი საუკეთესო ალტერნატივა.
Lean მიყვება ხუთ პრინციპს, რომლებიც ჩამოთვლილია ქვემოთ:
- განსაზღვრეთ კონკრეტული ღირებულება მომხმარებლის თვალში. დაადგინეთ ეს მომხმარებლის თვალსაზრისით.
- დაადგინეთ ღირებულების ნაკადი და შექმენით რუკა იმის შესახებ, თუ რა არის დამატებული და რა არის დამატებითი ღირებულება.
- შექმენით და გააუმჯობესეთ ნაკადი ეფექტურად მომხმარებლის მოზიდვით.
- ჩართეთ გუნდის წევრები და შემდეგ გააძლიერეთ თქვენი თანამშრომლები.
- ზედმიწევნით გამოიყენე მონაცემები გადაწყვეტილების მიღების მიზნით.
- მიიღეთ სტრუქტურირებული მიდგომა მუდმივი გაუმჯობესებისთვის.
