რისკის მართვა- ISO 9001
რა არის რისკზე დაფუძნებული აზროვნება (RBT)?
◾️ რისკზე დაფუძნებული აზროვნება უზრუნველყოფს ხარისხის მართვის სისტემის, დიზაინისა და გამოყენების პროცესში, რისკების იდენტიფიცირებას, განხილვასა და კონტროლს.
◾️ ეს არის ერთ-ერთი მთავარი ცვლილება განახლებულ ISO 9001:2015 სტანდარტში.
◾️ გამოიყენება რისკების გათვალისწინების სისტემატური მიდგომის დასამყარებლად და მოქმედების განსახორციელებლად სანამ რამე მოხდება, ნაცვლად იმისა, რომ მოქმედებდეს მოვლენების შემდეგ.
◾️ ასე რომ, ეს არის ახალი ISO 9001:2015 OMS-ის სტანდარტის პრევენციული ასპექტი და არა რეაქტიული მიდგომა.
რა არის რისკი?
◾️ ISO 9001:2015 განსაზღვრავს რისკს, როგორც "გაურკვევლობის ეფექტი მოსალოდნელ შედეგზე."
◾️ სისტემას აქვს ორი ტიპის რისკი - დადებითი და უარყოფითი
◾️ მახასიათებლები ყველა სისტემით, პროცესითა და ფუნქციით.
◾️ უზრუნველყოფს რისკების იდენტიფიცირებას, განხილვას,აღმოფხვრას ან კონტროლს QMS-ის დიზაინისა და გამოყენების განმავლობაში.
◾️ ეს არის ის, რასაც ჩვენ ყველა ვაკეთებთ ავტომატურად და ხშირად ქვეცნობიერად, ყოველდღიურ ცხოვრებაში .
მაგალითი: თუ მე მაქვს ფრენა, მაშინ ვაპირებ აეროპორტში მისვლას ფრენის დრომდე მინიმუმ 30-40 წუთით ადრე, ყველა სასურველი ან არასასურველი მოვლენის გათვალისწინებით, რომელიც შეიძლება მოხდეს მოგზაურობის დროს (სახლიდან აეროპორტამდე), როგორიცაა წვიმა, მოძრაობა, საწვავის შევსება და ა.შ.
◾️ ეს არის ISO 9001:2015-ის პროცესის მიდგომის ნაწილი.
◾️ ყველა პროცესს აქვს განსხვავებული ალბათობა, რომელიც დაკავშირებულია გაურკვევლობის ეფექტთან.
◾️ ზოგიერთ პროცესს სჭირდება უფრო ფრთხილი და ეფექტური დაგეგმვა ვიდრე სხვა პროცესებს.
მაგალითი: ზემოთ მოცემულ მაგალითში რისკის ფაქტორები განსხვავებულია (1) მე მივდივარ აეროპორტში ჩემი მანქანით, (2) აეროპორტში მივდივარ ტაქსით და (3) მივდივარ საზოგადოებრივი ტრანსპორტით.
რისკზე დაფუძნებული აზროვნება ISO 9001-ში
ISO 9001-2015-ის ახალი მოთხოვნები:
◾️ პუნქტი 04- ორგანიზაცია ვალდებულია განსაზღვროს თავისი QMS პროცესები და გაუმკლავდეს მის რისკებსა და შესაძლებლობებს
◾️ პუნქტი 05 - უმაღლესი მენეჯმენტი ვალდებულია აამაღლოს ცნობიერება RBT-ის შესახებ ,დაადგინოს რისკეbი და შესაძლებლობები, რომლებმაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს პროდუქტის სერვისის შესაბამისობაზე
◾️ პუნქტი 06 - ორგანიზაცია ვალდებულია დაადგინოს QMS-ის შესრულებასთან დაკავშირებული რისკები და შესაძლებლობები და მიიღოს შესაბამისი ქმედებები მათ მოსაგვარებლად
◾️ პუნქტი 07 - ორგანიზაცია ვალდებულია განსაზღვროს და უზრუნველყოს საჭირო რესურსები
◾️ პუნქტი 08 - ორგანიზაცია ვალდებულია მართოს თავისი საოპერაციო პროცესები
◾️ პუნქტი 09 - ორგანიზაცია ვალდებულია აწარმოოს მონიტორინგი, გაზომოს, გაანალიზოს და შეაფასოს ქმედებების ეფექტურობა რისკებისა და შესაძლებლობების გამოსასწორებლად.
◾️ პუნქტი 10 - ორგანიზაცია ვალდებულია შეასწოროს, თავიდან აიცილოს ან შეამციროს არასასურველი ეფექტები, გააუმჯობესოს QMS და განაახლოს რისკები და შესაძლებლობები.
რატომ უნდა გამოვიყენოთ RBT?
◾️ რისკების გათვალისწინებით მთელ სისტემასა და ყველა პროცესში, გაუმჯობესებულია დასახული მიზნების მიღწევის ალბათობა, შედეგი უფრო თანმიმდევრულია და კლიენტებს შეუძლიათ დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ მიიღებენ მოსალოდნელ პროდუქტს ან მომსახურებას.
RBT-ის უპირატესობები:
◾️ აუმჯობესებს მმართველობას და აყალიბებს გაუმჯობესების პროაქტიულ კულტურას
◾️ RBT ეხმარება ნორმატიულ და მარეგულირებელ შესაბამისობაში
◾️ უზრუნველყოფს პროდუქციისა და მომსახურების ხარისხის თანმიმდევრულობას.
◾️ აუმჯობესებს მომხმარებლის ნდობას და კმაყოფილებას
ძლიერი და სუსტი მხარეები:
სისტემასთან დაკავშირებული სიძლიერე არის:
-ინფრასტრუქტურა
- მანქანები
- რესურსები
- კეთილი ნება
- ნაკლები კონკურენტი და ა.შ.
სისტემასთან დაკავშირებული სისუსტეა:
-დელდი
- დეფექტები
- Ჯართი
- საჩივრები
- განმეორებითი საკითხები და ა.შ.
შიდა ფაქტორები:
- გარე პროვაიდერი
- შემომავალი
- პროცესი
- გამომავალი
- დამკვეთი
- ასევე, ასოცირდება ,,6M’’ სისტემასთან:
- კაცი
- მანქანა
- მასალა
- მეთოდი
- გარემო
- გაზომვა
გარე ფაქტორები:
1. პოლიტიკური
2. ეკონომიური
3. სოციალური
4. ტექნოლოგიური
5. გარემოსდაცვითი
6. იურიდიული
1. პოლიტიკური ფაქტორი:
- ძირითადად, როგორ ერთვება მთავრობა ეკონომიკაში,
- საგადასახადო პოლიტიკა,
- შრომის კოდექსი
- გარემოსდაცვითი სამართალი,
- ტარიფები და ა.შ.
2. ეკონომიკური ფაქტორი:
-ეკონომიკურად მოქმედებს ორგანიზაციაზე, როგორიცაა:
- ეკონომიკური ზრდა,
- საპროცენტო განაკვეთები
- გაცვლითი კურსები და
- ინფლაციის მაჩვენებელი და ა.შ.
3. სოციალური ფაქტორი:
- ისინი სოციალურად არიან დაკავშირებული ორგანიზაციასთან, როგორიცაა:
- კულტურული ასპექტები,
- ჩვეულებები, ფესტივალები,
- ცხოვრების წესი და
- ლოკაცია და ა.შ.
4. ტექნოლოგიური ფაქტორი:
- ისინი დაკავშირებულია სისტემასთან ტექნოლოგიური ასპექტებით, როგორიცაა,
- ახალი პროცესის ადაპტაცია,
- R&D საქმიანობა, ავტომატიზაცია,
- ტექნოლოგიების წახალისება და
- ტექნოლოგიური ცვლილების ტემპი და ა.შ.
5. გარემო ფაქტორები:
- ისინი მოიცავს ეკოლოგიურ და ეკოლოგიურ ასპექტებს, როგორიცაა..
- ამინდი,
- კლიმატი და
- კლიმატის ცვლილება
- ბუნებრივი რესურსები და ა.შ.
6. სამართლებრივი ფაქტორები:
- ისინი მოიცავს სისტემასთან დაკავშირებულ ნორმატიულ და მარეგულირებელ შესაბამისობას.
